Tekst & beeld: Floor van der Wulp
Als geboren en getogen Amsterdammer die maar al te bekend is met ‘buiten de ring’-grappen, kom ik niet zo vaak in Rotterdam. Maar voor deze editie van de Cul moest ik me toch echt op onbekend gebied begeven. Gedurende mijn gewaagde reis in het land van 010, spiedde ik als echte antropoloog de straten af naar de mensen in de gebouwen en de omgeving. Achter de kolossale gebouwen in brede straten en de strakke onpersoonlijke
lijnen moesten toch ook wel sporen van de
Rotterdammers zelf te vinden zijn? Pas toen ik op een gegeven moment verder afdwaalde van het centrum en een geel geverfde steeg in dook, kwam ik dichter bij de kritische meningen en gedachten van Rotterdammers. Door middel van stickers en teksten op muren ontpopte voor mijn ogen een feministisch gedachtegoed.
De steeg kwam uit bij een grote binnenplaats met een hipster-restaurantje waar niemand zat. Elke omliggende muur was volbestickerd. Toen ik beter keek, zag ik dat sommige stickers afgebladderd of bestoft waren, en op sommige plekken rook je de zure penetrante geur van pis. De zon scheen fel en ik inspecteerde aandachtig de verschillende stickers en teksten. Dit was mijn pot goud aan het einde van de regenboog, wat een jackpot! Naast antifascisme, Black Lives Matter en sneren naar de VVD, viel mijn oog op een plakkaat over verkrachtingscultuur waarvan leek dat iemand het met grof geweld van de muur had proberen te trekken. Verkrachtingscultuur duidt onder andere op de manier waarop vrouwen zich aanpassen om te proberen te voorkomen verkracht te worden. Verkrachtingscultuur is nooit een drankje van een vreemde aannemen en je eigen drankje continu in de gaten houden. Het is omfietsen na middernacht of met kloppend hart door het park fietsen. Het is twee keer nadenken over wat je aandoet. Het is jongens aan meiden koppelen bij een liftwedstrijd. En nog zoveel meer.
Dit plakkaat deed me denken aan iets anders wat direct mijn aandacht trok toen ik bij aankomst nog fris en fruitig Rotterdam Centraal uitliep: een buitenexpositie over seksuele straatintimidatie in Rotterdam en de daarbij horende reclame voor de StopApp, een app tegen seksuele straatintimidatie. Op de website www.rotterdam.nl is te lezen dat slachtoffers via de StopApp kunnen melden dat ze (seksueel) geïntimideerd worden op straat. Het idee is volgens de website dat de gemeente deze meldingen gebruikt om daders te lokaliseren, actief aan te spreken en in een later stadium te beboeten. In de expositie komen verschillende vrouwen aan het woord over hun ervaringen met seksuele straatintimidatie in Rotterdam en wat dat met hen doet in het dagelijks leven. Op borden is te lezen hoe vrouwen niet meer alleen boodschappen durven te doen, hun kleding aanpassen en worden achtervolgd. Zelf heb ik ook (gelukkig beperkte) ervaring met seksuele straatintimidatie: achterna gelopen worden, vriendinnen die in mijn bijzijn seksueel objectiverende opmerkingen naar hun hoofd geslingerd krijgen door vreemden op straat, overduidelijk langdurig aangestaard worden als je een strakke jurk aan hebt. De emancipatiestrijd voor vrouwen is in volle gang, maar het ongemak, onveilige gevoel en de frustratie die ik op zulke momenten voel, doen me er aan herinneren hoe ver we nog te gaan hebben. Ik ben blij om te zien dat er Rotterdammers zijn die mee willen werken aan deze strijd, zodat verkrachting en de angst daarvoor niemands leven meer beheerst. Ondanks mijn focus op vrouwenemancipatie is het belangrijk te erkennen dat verkrachting iets is wat iedereen, ongeacht gender, kan overkomen. Stigma en taboe op verkrachting van mannen bijvoorbeeld voorkomt hun zichtbaarheid binnen deze problematiek.
In plaats van kleine Amsterdamse zijstraatjes en huizen met karakter, zag ik in Rotterdam
vooral grote straten met brede imposante gebouwen, strakke lijnen en grote ketens. Desondanks heb ik toch de menselijkheid en het persoonlijke in de gebouwen weten terug te vinden. De stickers en plakkaten spreken boekdelen. Nu wij nog.
