De behoefte aan ontsnapping van het kersverse bruidspaar
Tekst: Masja Willekens
Image: Masja Willekens
‘En? Wanneer is de grote dag?’
In het voorjaar sta ik in de rij bij juwelier Lyppens, hartje Amsterdam. De winkel is gevestigd in een zijsteeg van het Rokin en straalt een eeuwige kerstsfeer uit. Groen fluwelen banken, goudgele lampen en vitrines met daarin perfect gepolijst zilver en goud. Sieraden met onzichtbare prijskaartjes schitteren achter dubbelglas. Het is een snoepwinkel voor volwassenen.
‘Over twee weken is het zo ver,’ antwoordt de man naast me, terwijl de vrouw achter de toonbank zijn verlovingsring inpakt: ‘Dan vraag ik mijn vriendin ten huwelijk op een Spaans strand.’
‘Op zo’n plek kán ze bijna niet weigeren!’ lacht de vrouw. Daar is alles mee gezegd.
‘Bride to be’-filosofie
Niet ver van de juwelier, met name op het Leidseplein, het Rembrandtplein en op de Wallen, aanschouw ik, vaker dan me lief is, een ander schouwspel. Ook gelieerd aan het huwelijk, maar iets minder chique dan de verloving: de bachelorparty. Laveloze toeristen met kroontjes op en sjerpen om, in onesies of in piemelpak. Voor één laatste avond volledig gek kunnen doen: Amsterdam leent zich er perfect voor. Niet té gek natuurlijk, de levenspartner is al gekozen, de verloving is rond en de trouwerij staat voor de deur. En toch moet er nog één keer afzonderlijk van elkaar gefeest worden.
Het is een illusie dat de aanstaande bruid of bruidegom voor één avond weer vrijgezel is, maar wellicht is dat juist de kern van de traditie: een illusie in stand houden. Afreizen naar het buitenland, afstand nemen van de realiteit, nog even het getrouwde leven niet onder ogen komen. Het klinkt bijna als een ontsnapping aan de werkelijkheid, terwijl deze werkelijkheid juist zo bewust omarmd is. Wie niet wil trouwen en zijn vrijgezelle vrijheid wil behouden, zegt toch simpelweg nee?
We ‘bout to get mortal!’ hoor ik de verkleedde Britten in de Lange Leidsedwarsstraat roepen. De groep gaat joelend een karaokebar in, terwijl voorbijgangers ze lachend aanschouwen. De traditie mag dan paradoxaal zijn, er is blijkbaar grote behoefte aan.
De reis die het huwelijk heet
Wie elkaar het ja-woord geeft, belooft - naast een aantal handige juridische zaken - het leven voorgoed met de ander te delen. In voor- en tegenspoed. Tot de dood ons scheidt. Het is een grootse belofte en wordt daarom ook groots gevierd. De gemiddelde Nederlander geeft vijftienduizend euro uit aan het trouwcircus en alles wat daarbij komt kijken. Plechtige ceremonies, door de lucht vliegende boeketten, diners met meerdere gangen. Aangeschoten speeches, plateau’s met mini-hapjes, feesten tot diep in de nacht. Vuurwerk, toeters, bellen, en dan wordt het bruidspaar uitgezwaaid. Op naar… ja, waar naartoe eigenlijk? Naar de rest van hun leven samen?
Uiteraard. Maar: eerst maar weer op reis! Tijdschrift ELLE geeft haar lezers een top vijf aan huwelijksreis-bestemmingen: het eiland Capri, Costa Rica, Nieuw Zeeland, Panama en Bali. Mooi weer, fijne witte stranden en vooral lekker ver weg van het dagelijkse leven. Niet voor niets noemt men de eerste weken na de bruiloft de ‘wittebroodsweken’. Deze term is afkomstig uit de zeventiende eeuw, waarin de traditie gold dat pasgetrouwde stellen wekenlang wit brood aten. Een luxegoed, gezien het dagelijkse brood toendertijd roggebrood was zonder tarwe. Dat witte brood wordt nu vervangen door Italiaanse truffelpasta of Balinese acaï bowls, maar de betekenis van het woord dekt nog steeds de lading. Het is de tijd waarin ‘het huwelijk vooral nog een feestelijk aanzien heeft’ en duurt gemiddeld zo’n vier tot zes weken.
Wordt het koppel daarna wakker, op een regenachtige dinsdagochtend, wanneer het wc-papier op is en de wifi het niet doet? Wellicht eindigen de wittebroodsweken met het besef dat het grootste deel van het huwelijk zich vooral zal afspelen aan het thuisfront, in plaats van als ‘globetrottende’ trouw-toerist. Dat de grootste reis die je met je partner maakt juist het dagelijkse samenzijn is, en niet alleen de avontuurlijke uitschieters omhelst.
Het groenste gras
Het Spaanse strand van de man bij juwelier Lyppens, de populaire buitenlandse Bachelorparties, de sprookjes van wittebroodsweken in verre oorden. Het kiezen voor elkaar gaat blijkbaar gepaard met weg willen zijn, met roze wolken opzoeken en hier zo lang mogelijk op blijven zitten. Hoe is dit zo gekomen?
We zijn ‘relatiemaximalisten’ geworden, stelt neurowetenschapper Jeroen van Baar in zijn boek De Prestatiegeneratie. We groeien op met een enorme keuzevrijheid wat betreft opleidingen en beroepen, maar ook wat betreft onze (romantische) relaties. Deze vrijheid kan positief bijdragen aan de persoonlijke ontwikkeling, maar kan ook leiden tot een groeiende onzekerheid. Wie en wat is nu de beste keuze? Is het gras niet toch groener aan de overkant?
Zo optimaliseren en maximaliseren we ons leven: iedere keuze die we maken, moet leiden tot de beste uitkomst. Loopt dit anders, dan is er blijkbaar verkeerd gekozen en gaan we terug naar start. De meest romantische verloving, de meest feestelijke bruiloft en de meest extravagante huwelijksreis maken dat de gemaakte partnerkeuze voelt als de béste keuze. ‘Op zo’n plek kán ze bijna niet weigeren!’, aldus de vrouw die de verlovingsring verkocht.
Het is treurig dat het eigen gras, wanneer het laagje klatergoud eraf is, bij zoveel mensen toch verdort. Gemiddeld gaat veertig procent van de getrouwde stellen in Nederland uiteindelijk scheiden. Wat begon op het parelwitte strand, eindigt in een gestrand huwelijksbootje.
You do you!
Of ik zelf ooit wil trouwen, weet ik nog niet - net als veel andere redactieleden van de Cul. In een uitgelaten Reguliersdwarsstraat bespreken we het fenomeen op het terras. Voor één avond spelen we toerist in onze eigen stad en doen we alsof we op een Bachelorette zijn. De vrouw naast ons gelooft ons op ons woord en geeft een waardevol advies mee: ‘I just came off my brother’s wedding, and it was way too much. Everything they did was to stick to the status quo and show off. Just do what you like, and you will have the best wedding.’
Om te voorkomen dat je na de wittebroodsweken wakker wordt in een roggebrood-realiteit die je niet aanstaat, zou ik het advies van deze vrouw willen meegeven en willen zeggen: you do you, dát is jouw beste keuze. Deze hangt niet af van uiterlijke factoren als bombastische bruiloften en exotische huwelijksreizen, maar vooral van het innerlijke gevoel voor elkaar. Zolang dat goed zit, zal er altijd een stukje roze wolk zijn om op te verblijven. Fixt één de wifi, haalt de ander wc-papier, komt alles vanzelf goed.