Tekst: Josia Brüggen
Beeld: Lotje van den Dungen
De zaal was verlaten. Verkoeling moest je elders zoeken: de airco, toch een belangrijke reden om ’s middags naar de bioscoop te gaan, bleek stuk. Maar ook het oorverdovende volume van de voorfilmpjes zorgt ervoor dat ik mij nog steeds afvraag wat ik daar, in Cinéma Megarama, van plan was uit te vinden. Met de Gouden Kalveren voor Marokkaanse films Wolf en Rabat in gedachten, zou je denken dat het met de filmindustrie in Marokko wel snor zit. Maar hoe ziet een Marokkaanse film in Marokko er eigenlijk uit?
Op vrijdagavond waag ik een bezoekje aan een bioscoop in Tétouan. In deze ‘witte stad’ bevinden zich twee omvangrijke bioscopen: Teatro Español en Cinéma Avenida. Maar de 1100 bezoekers die beide zalen kunnen huisvesten, komen al lang niet meer. Het internet leert dat Teatro Español afgelopen jaar de deuren heeft moeten sluiten: lage bezoekersaantallen en piraterij, dat ook in Marokko als misdrijf geldt, hebben tot een onontkoombaar faillissement geleid. Avenida blijft over, maar een Marokkaans aanbod ontbreekt: iedere week is er maar één film, die drie keer per dag te zien is. Fan, de nieuwste kaskraker uit Bollywood waarin hoofdrolspeler Sha Rukh Kahn zowel een superster als zijn
grootste fan speelt, lijkt deze week weinig mensen te interesseren. Bij binnenkomst is er niemand in de gigantische zaal die meer stoelen telt dan de Amsterdamse Schouwburg. Hoopjes afval liggen verspreid tussen de stoelen en al voor ik goed en wel ben gaan zitten, moet ik opstaan om de afgebroken armleuningen op te rapen. Als de film al een tijdje onderweg is, hoor ik toch enkele mensen binnenkomen, die luidruchtig plaatsnemen en om de zoveel minuten met een zaklampjes door de zaal schijnen om te kijken wie er eigenlijk allemaal zijn. Ik hoor een ringtone en tot mijn grote verbazing wordt er enthousiast opgenomen. Na de slotscène springt het licht onmiddellijk aan, de aftiteling stokt en de zaal is al weer verlaten. Een medewerker insinueert zonder woorden dat hij zo snel mogelijk naar huis wil. Voor nagenieten is geen tijd.
Ik hoor een ringtone en tot mijn grote verbazing wordt er enthousiast opgenomen
Niet alleen in Tétouan is de staat van filmhuizen schrijnend. De rest van Marokko kampt met hetzelfde probleem: de ticketverkoop loopt zo slecht, dat veel oude enorme bioscopen de deuren moeten sluiten en in staat van verval zijn. De cijfers liegen er evenmin om. In de honderdzestig bioscopen in Marokko zijn er nog maar 37 witte doeken in gebruik. En het aantal verkochte bioscoopkaarten is fors gekelderd van vijftig miljoen per jaar in de glorieuze jaren zestig naar twee miljoen nu. De erbarmelijke staat van de Marokkaanse bioscoop is dus niet zo gek. Geld om de bioscopen, meestal tussen 1930-1950 gebouwd, van onderhoud te voorzien, ontbreekt. De toekomst ziet er somber uit.
Toch is er nog hoop. In Fès bezochten we de moderne bioscoop Megarama, die naast Fan ook de Franse variant van Finding Dory en de remake van Tarzan vertoonde. De kapotte airconditioning wist een aantal jonge ouders niet tegen te houden om samen met hun kroost Dory in haar zoektocht te helpen. Hollywood en Disney lijken in dit land toekomst hebben. Tijdens de film nam niemand immers de telefoon op. Maar wie weet wat er in de andere zalen gebeurde.